Oxidatie met als gevolg veroudering

Oxidatie met als gevolg veroudering

Oxidatie

De term Oxidatie zegt iedereen wel iets. Als ijzer oxideert ontstaat er ijzeroxide dat wij in de volksmond roesten noemen. Ook als je een peer of appel in stukken snijdt en een half uurtje laat staan dan beginnen er bruine plekken te ontstaan. Ongeveer hetzelfde geldt voor ons lichaam. Treedt er oxidatie op dan verouderen we. Dit is te zien aan de buitenkant aan bijvoorbeeld rimpels of pigmentvlekken. Maar door oxidatie liggen er ook verschillende ziektes op de loer. Dit proces wordt versneld wanneer we er een ongezonde levensstijl op na houden. Bescherm je lichaam dan ook zoveel mogelijk tegen oxidatie!

Wat betekent oxidatie voor ons lichaam?

Om onze cellen, organen en weefsels continue te voorzien van energie vinden er stofwisselingsprocessen plaats. We verouderen door het ontstaan vrije radicalen ofwel kleine agressieve deeltjes die veel schade kunnen aanrichten  Bij alle oxidatieprocessen in ons lichaam ontstaan, gewenst of ongewenst, deze schadelijke deeltjes. De vorming van deze vrije radicalen in ons lichaam kan o.a het gevolg zijn van:

• het afweersysteem
• normale celdeling
• het ontgiftingssysteem

Onze stofwisseling vertraagt ongeveer rond het 30e levensjaar. Dit gebeurt helemaal vanzelf. Wanneer je je lichaam zijn gang laat gaan en er niets aan doet om je stofwisseling te versnellen krijg je in de loop der jaren rimpels, word je flinker, kortom ga je er ouder uitzien.

Doordat ons lichaam regelmatig wordt blootgesteld aan straling, luchtverontreiniging, (zware) metalen en synthetische toevoegingen aan voeding worden ook vrije radicalen gevormd.

Help je er ook zelf nog aan mee om je stofwisseling te vertragen door b.v. roken, verkeerde voeding, weinig beweging, overmatig zonlicht en veel stress versnel je het ouder worden met als gevolg meer kans op ziektes zoals hart- en vaatziektes, bepaalde vormen van kanker en diabetes type 2.

In principe is lichamelijke veroudering een gevolg van schade door vrije radicalen. Onze huid wordt naar mate we ouder worden minder elastisch door schade aan het bindweefsel (collageen).

Hoe kan oxidatie worden tegengegaan?

Om oxidatie (het ontstaan van vrije radicalen) tegen te gaan zijn antioxidanten nodig. Klinkt heel logisch en is het eigenlijk ook. Antioxidanten zijn eenvoudig gezegd moleculen die het oxideren van andere moleculen kunnen tegengaan. Ze stoppen als het ware het domino-effect dat de vrije radicalen hebben veroorzaakt. Nu maakt ons lichaam zelf ook antioxidanten aan, zgn. antioxidant enzymen. Echter de productie van deze enzymen neemt af naar mate we ouder worden.

Toch moeten onze eigen cellen gestimuleerd worden om alert te blijven. Hiervoor hebben we juist vrije radicalen nodig. Er worden dan nl. bepaalde eiwitten door ons lichaam aangemaakt die ons daartegen beschermen. Ons eigen antioxidantensysteem. Belangrijke antioxidanten die we zelf aanmaken zijn SOD (super-oxide-dismutase), gluthathione peroxide en katalase. Een gezond lichaam maakt hiervan genoeg aan. Belangrijk dus om het gezond te houden. Om dit systeem sterk te houden is het niet nodig om door middel van supplementen antioxidanten binnen te krijgen. Dit zou zelfs een averechts effect kunnen hebben omdat ze niet vergelijkbaar zijn met ons lichaamseigen antioxidantensysteem.

In supplementen wordt maar één soort Vitamine C, E of caroteen gebruikt. De darmen raken hierdoor verzadigd met dat éne soort waardoor de andere soorten niet meer worden opgenomen. Het is dus verstandig om via voeding antioxidanten binnen te krijgen of flavonoïden welke een antioxidante werking hebben.

Het niet voldoende aanwezig zijn van antioxidanten om de vrije radicalen te lijf te gaan leidt tot oxidatieve stress. Dit betekent dat de weefsels, cellen en organen in een sneller tempo worden beschadigd.

Bij mensen die (veel) roken, overgewicht hebben, medicijnen gebruiken, veel blootstaan aan straling, ongezond eten, teveel alcohol drinken, te intensief sporten of juist te weinig bewegen komt oxidatieve stress vaak voor.

Wat zijn de 4 oorzaken van oxidatie? 

• Verbranding met zuurstof

Door de verbranding op een lager pitje te zetten ontstaat er minder oxidatie. Dus door minder en ‘minder eiwitrijk’ te eten verbrandt het lichaam minder. Sporten is gezond. Doch te intensief sporten, met name topsport, verhoogt eveneens de verbranding en daardoor neemt oxidatie ook toe. Matige inspanning is dus wel degelijk goed en liefst dagelijks. Waarom? Omdat matige beweging de verbranding licht verhoogt en de suikerstofwisseling en insulinegevoeligheid hierdoor verbeteren.

• Stress

Bekend is dat bij stress adrenaline vrijkomt en wanneer adrenaline vrijkomt verhoogt dit de oxidatie.

• Suiker, AGE en RAGE

De AGE’s worden gezien als belangrijkste oorzaak van oxidatie. Maar wat zijn AGE’s? Bloedsuiker bindt zich aan eiwitten en daarbij ontstaan AGE’s (Advanced Glyosilation Endproductions). Dit zijn dus bloedsuiker-eiwitverbindingen. Hierdoor ontstaan nutteloze dwarsverbindingen in je bindweefsel (collageen). Wanneer dit onder de huid gebeurt dan zijn dat de zichtbare rimpels. Ook in andere delen van ons lichaam gebeurt dit. De kwaliteit van de weefsels neemt dus af. Naast de AGE’s zijn er de zgn. RAGE’s. Dit zijn receptoren waaraan de AGE’s zich kunnen koppelen en zo worden geactiveerd. Er ontstaat dan een grote hoeveelheid vrije radicalen.

• Ontstekingen

Ook bij ontstekingen ontstaan er vrije radicalen. Dit is nodig om bijvoorbeeld bacteriën onschadelijk te maken. Andersom veroorzaken vrije radicalen ook een verhoogde ontstekingsactiviteit. Een vicieuze cirkel dus.

Het hebben van een gezonde levensstijl is dus van groot belang en heeft veel invloed op onze gezondheid.

Te vermijden voeding/voedingsstoffen

Zoals eerder genoemd in dit artikel is suiker een oorzaak van oxidatie. Suiker is behalve een ‘dikmaker’ ook een ‘ziekmaker’ en zorgt voor vroegtijdige veroudering. De chemische reacties waarbij suikers zich binden aan eiwitten noemt men glycatie. Glycatie versnelt het verouderingsproces door de vorming van vrije radicalen.

• Vermijd dus zoveel mogelijk suikerhoudende voeding en dranken.
• Het nuttigen van transvetten (koekjes, chips, fastfood) is ook af te raden.
• Eet liefst geen bespoten producten.
• Granaatappel
• Voeding en antioxidanten:

Het beste kun je kiezen voor biologische groenten en fruit omdat deze niet zijn bespoten. Eet liefst elke dag rauwkost en/of kort gekookte groenten.

Volgens verschillende onderzoeken is gebleken dat wanneer men een paar keer per week vruchtensappen (niet uit een pak) drinkt die veel flavonoïden bevatten dit een gunstig effect heeft omdat ze de werking van onze genen beïnvloeden. Dit zou het risico op het krijgen van bepaalde ziektes kunnen verkleinen.

Flavonoïden zijn kleurstoffen en dus vaak te herkennen aan de kleuren van groente en fruit. Zij geven de felle kleur aan bv. wortels, broccoli, citroen, paprika. Ze zijn licht toxisch en beschermen zo tegen vrije radicalen.

Ze zijn aanwezig in veel groente- en fruitsoorten maar ook in pure chocolade, rode wijn en groene thee. Het drinken van 3 tot 6 kopjes p/d heeft een gunstig effect.

Fruit heeft bovendien een positieve werking op de hersenen. Vooral blauw en rood fruit. Dit door de aanwezigheid van anthocyanines (flavonoïden).

Let er wel op dat de aanwezige flavonoïden in grapefruit(sap) in combinatie met geneesmiddelen gezondheidsproblemen kunnen geven. Dit staat wel altijd vermeld op de verpakking van het medicijn en/of in de bijsluiter.

Eet ook regelmatig kiemen. Dit zijn mineralen-, enzymen- en vitamine bommetjes. De topper onder de kiemen zijn de broccolikiemen.

Wees gul met kruiden en specerijen. Ze bevatten veel antioxidanten. Provençaalse kruiden voeren de boventoon. Neem Himalayazout of Keltisch zeezout in plaats van keukenzout.

Gebruik dagelijks olijfolie (extra vierge) of walnootolie voor salades en kokosolie (biologisch en niet ontgeurd) of een klein beetje ongezouten roomboter voor bakken en braden. Eet twee keer per week (vette) vis en eet regelmatig noten en zaden in salades of biogarde. Koop zoveel mogelijk biologisch vlees en mijd varkensvlees.

Conclusie:

Het moge duidelijk zijn dat vrije radicalen niet zijn te vermijden en we ze ook nodig hebben om ons eigen antioxidantensysteem sterk te houden. Door zonlicht op de huid ontstaan vrije radicalen, ze zitten in de lucht en worden gevormd door straling. Het is heel goed om een teveel ervan te vermijden. Door genoeg antioxidanten binnen te krijgen d.m.v. gezonde voeding kun je het verouderingsproces vertragen dat niet alleen rimpels veroorzaakt maar ook tal van ziektes.

Vermijd daarom ook zoveel mogelijk stress, te intensief sporten, roken, overmatig zonlicht, transvetten, suikers en (teveel) alcohol en zorg voor voldoende beweging.